Malzeme/Material

Malzeme

1780’lerden 1968’e kadar sanatta oluşan ve birbirini izleyen devrimler sonrasında sanat artık dönüşmüştür. Fotoğraf makinası-kameranın da kullanımıyla resim sanatında tuval ve boyalar artık birer malzemeye dönüşüp, ‘resim sanatı’, sanatsal bir dil, bir ifade biçimi haline gelmiştir. ‘Fotoğraf makinası’ görevini terkeden resimde, farklı biçim denemeleri, soyutlamalar ve dönüştürmeler ortaya çıkmıştır. Manifestolar ise ressamlara, yavanlıktan çıkma, burjuvaya karşı durma ve artık dilleri olan resim ile yaratıcı ve anlaşılmaz olmaları çağrıları yapılmıştır (1918 Tristan Tzara-Dada Manifestosu).¹

Sanatçıların 1960’lardan bu yana düşünce bazlı ürettikleri işler, toplumsal, kültürel, öznel, yaşamsal kavramların ve değerlerin yeniden sorgulandığı, sanatçıların eserlerindeki boyasal resim geleneğine atıfta bulunarak, çoğunlukla özneyi sorgulayan yeni olasılık ve seçeneklerle çoğulcu bir yaklaşım sergiledikleri dikkat çekmektedir. Öyle ki sanatçılar salt boya ile üretilen işlerin yanı sıra, malzeme çeşitliliğiyle gerek plastik gerekse düşünsel anlamda tezatların deşifre edildiği yeni, deneysel nitelikli söylem ve arayışlarında bulunmuşlardır.

Çalışmalarında kültür, aidiyet, gerçek, gelenek gibi sorunsalların çözümlemeye çalışan sanatçılar sinema, edebiyat, resim, video, kavramsal sanat, süreç sanatı, heykel, fotoğraf, enstalasyon gibi çoğulcu disiplinlerde eklektik imgeleri kullanarak yeni argümanlar, analizler kurarak güncelledikleri anlatılarını yeni stillerle aktarmaktadırlar. Özellikle fotoğraf sanatında görülen sınırlılıklar, görüntü çerçevesi hem geçmişi irdeler hem de gelecekle bağ kurmaktadır.² Ses, görüntü, fotoğraf, grafik, mekan ve akla gelebilecek çoğu şey sanatın malzemesine dönüşürken, malzemelerin külliyatları, fiziksel ve teknik özellikleri de sanat yapıtlarında bir ifade aracı olmuştur.

Fransiz Devrimi ile doğan manifestolar sanatın bir formu olmuştur. Sanatın doğayla ve gerçeklikle, onların temsili ve taklidiyle ilişkisini koparmasıyla, sembolizm, modernist özerkliğin ilk ve en eleştirel, en etkili hareketini kurmuş ve manifestolar çağını açmıştır. Kelimelerin anlamlarından koparılması, manifesto formunda baştan beri etkili olmuştur.³

Dada hareketi, Berlin, Zürih, Paris, Prag, New York kafelerinde ve değişik toplantı salonlarında düzenlenen performanslardan doğmuştur. Bu performanslarda, manifestolar, şiirler okunmuş, şarkılar söylenmiş ve oyunlar oynanmıştır. Tüm bunlar performansları oluşturmuştur. Bunun yanı sıra kullanılan hakaret dolu dil, yapılan gürültüler (müzik), mastürbasyon, kusma, intihar ve yaralama gibi gösterilerle her manifesto okuma seansı, şiddet ve anarşi sahnesine dönüşmüştür.⁴

Çağdaş sanatta malzeme kullanımına ve bir dil oluşturmaya ilişkin örnekler yine manifestolarda yer almaktadır.1920’ de yayınlanan Kurt Schwitters, Merz’de:

“Merz sahnesi ise yalnızca bütün kısımların bütüsel yapıtta kaynaşmasını kabul eder. Sahne düzenlemesi malzemeleri, beyaz bir duvar, bir adam, dikenli tel, su akıntısı, mavi uzaklık, ışık konisi gibi, katı, sıvı ya da gaz halinde cisimlerdir...Notaların malzemesi, keman, davul, trompet, dikiş makinası, tiktak eden saat, su akıntısı vs. ile çıkarılabilecek tüm sesleri içerir. Metnin malzemesi beyni ve duyguları harekete geçiren tüm deneyimlerdir... Nasıl şiirde sözcük üzerine sözcük uygulanıyorsa, bu örnekte bir etmen bir başka etmen üzerine, bir malzeme bir başka malzeme üzerine uygulanacaktır...”⁵

1Ali Artun, “Sanat Manifestoları-Avangard Sanat ve Direniş”, 3.baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2013, s.119.

2Alpaslan Uçar, ‘Çağdaş Sanatta Kimlik Açılımı ve Yeni Önermeler’, Ege Eğitim Dergisi, 2014, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/egeefd/article/view/5000084122 (02.12.2016), ss.416-426

3Ali Artun, “Sanat Manifestoları-Avangard Sanat ve Direniş”, 3.baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2013, s.27.

4Ali Artun, “Sanat Manifestoları-Avangard Sanat ve Direniş”, 3.baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2013, s.33.

5Ali Artun, “Sanat Manifestoları-Avangard Sanat ve Direniş”, 3.baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2013, ss.155-164.

Material

After 1780's to 1968, after art revolutions and successive revolutions, art has now changed. With the use of camera-photo camera, canvas and paintings in painting art have now turned into materials and become 'art of painting', an artistic language, a form of expression. In the picture that abandoned the 'photo camera' function, different forms of experimentation, abstraction and transformations emerged. The manifestos have been called to painters to stand against the bourgeoisie and to be creative, incomprehensible and out of insipidity with the image that has a language (1918 Manifesto of Tristan Tzara-Dada).¹

Since the 1960s, it is noteworthy that artists’ thought-based production works have shown pluralistic approaches with new possibilities and options which mostly question the essence and where social, cultural, subjective, vital concepts and values are questioned again with referring to painted portrait traditions in artists’ works of art. In addition to the works produced by pure dye, artists have found new and experimental discourses and quests in which the contradictions of plasticity and intellectual meaning are deciphered by material diversity.

The artists who try to solve the problems such as culture, belonging, real, tradition in their works are transferring their updated narratives to new styles by using new images and analyzes by using eclectic images in the pluralist disciplines such as cinema, literature, painting, video, conceptual art, process art, sculpture, photography, installation. Especially the limitations and frame of the image that have been seen in the art of photography link both the past and the future.²

While sound, images, photographs, graphics, space, and much of what could come to mind have been turning into art materials, the material corpus, physical and technical features of the materials have also become a means of expression in artworks.

The manifestos born with the French Revolution became a form of art. By breaking the relation of art with nature and reality, with their representation and imitation, symbolism has established the first and most critical, most influential movement of modernist autonomy and has opened the age of manifestos. The removal of the meanings of the words has been effective in the manifest form from the beginning.³

The Dada movement was born from performances in Berlin, Zurich, Paris, Prague, New York cafes and in various meeting halls. In these performances, the manifestos, poems were read, songs were sung and games were played. All of this created the performances. In addition to this, every manifest reading session with insulting language used, noises (music), masturbation, vomiting, suicide and injustice, turned into a scene of violence and anarchy.⁴

Examples of using materials and creating a language in contemporary art are also included in the manifest. In Kurt Schwitters, Merz published in 1920:

“The Merz scene only accepts that all parts merge together in a holistic structure. Stage arrangements are solid, liquid, or gaseous materials, such as a white wall, a man, barbed wire, a water stream, blue distance, light contour... Material of the notes includes all voices that can be extracted with violin, drums, trumpet, sewing machine, ticking clock, water stream etc. The material of the text is all the experiences that move the brains and feelings... How words are applied to a word in poetry, a material in this example will be applied on another material, a material on another material…”⁵

1Ali Artun, “Sanat Manifestolari-Avangard Sanat ve Direnis”, 3rd press, İletisim Publishing, Istanbul, 2013, p.119.

2Alpaslan Ucar, ‘Cagdas Sanatta Kimlik Acilimi ve Yeni Onermeler’, Ege Education Review, 2014, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/egeefd/article/view/5000084122 (02.12.2016), pp.416-426.

3Ali Artun, “Sanat Manifestolari-Avangard Sanat ve Direnis”, 3rd press, İletisim Publishing, Istanbul, 2013, p.27.

4Ali Artun, “Sanat Manifestolari-Avangard Sanat ve Direnis”, 3rd press, İletisim Publishing, Istanbul, 2013, p.33.

5Ali Artun, “Sanat Manifestolari-Avangard Sanat ve Direnis”, 3rd press, İletisim Publishing, Istanbul, 2013, pp.155-164.